Măng cụt – Wikipedia tiếng Việt

Măng cụt (danh pháp hai phần: Garcinia mangostana) hay còn được gọi là quả tỏi ngọt[1], là một loài cây thuộc họ Bứa (Clusiaceae). Nó cũng là loại cây nhiệt đới thường xanh cho quả ăn được, có nguồn gốc từ các đảo quốc Đông Nam Á. Nguồn gốc của nó là không chắc chắn do việc trồng trọt thời tiền sử rộng rãi.[2][3] Nó mọc chủ yếu ở Đông Nam Á, Tây Nam Ấn Độ và các khu vực nhiệt đới khác như Colombia, Puerto Rico và Florida,[2][4][5] nơi cây đã được giới thiệu. Cây cao từ 6 đến 25 m (19,7 đến 82,0 ft).[2] Quả khi chín có vỏ ngoài dày, màu đỏ tím đậm, vỏ không ăn được.[2][4] Ruột trắng ngà, mọng nước, hơi xơ và chia thành nhiều múi, có vị chua ngọt thanh thanh và có mùi thơm thu hút. Trong mỗi quả, phần thịt có mùi thơm ăn được bao quanh mỗi hạt là vỏ quả trong thực vật, tức là lớp bên trong của bầu nhụy.[6][7] Hạt có hình quả hạnh và kích thước nhỏ.

Tỏi ngọt thuộc cùng một chi với các loại trái cây khác, ít được biết đến hơn, chẳng hạn như măng cụt nút (G. prainiana) hoặc charichuelo (G. madruno).

Măng cụt là một loại cây bản địa ở Đông Nam Á. Được đánh giá cao nhờ độ ngon ngọt, kết cấu tinh tế và hương vị chua và ngọt thanh, măng cụt đã được trồng ở bán đảo Mã Lai, Borneo, Sumatra, bán đảo Đông Dương và Philippines từ thời cổ đại. Theo ghi chép của Trung Quốc vào thế kỷ 15 là Doanh nhai thắng lãm, măng cụt được gọi là mang-chi-shih (có nguồn gốc từ tiếng Mã Lai manggis), một loài thực vật bản địa ở Đông Nam Á, thịt trắng với vị chua ngọt rất ngon.[8]

Hoa, quả măng cụt và con khỉ Singapore của Marianne North, trước năm 1890

Mô tả về măng cụt được Linnaeus đưa vào Species Plantarum vào năm 1753. Măng cụt được đưa vào trồng trong nhà kính ở Anh vào năm 1855.[9] Sau đó, việc trồng nó được đưa sang Tây bán cầu, nơi nó được trồng ở quần đảo Tây Ấn, đặc biệt là Jamaica. Sau đó, nó được trồng ở nhiều vùng Trung Mỹ như Guatemala, Honduras, Panama và Ecuador. Cây măng cụt nói chung không phát triển tốt khi trồng ngoài vùng nhiệt đới.

Ở Khu vực Đông Nam Á, măng cụt thường được gọi là ” Nữ hoàng của những loại trái cây ” và thường được ghép với sầu riêng, ” Vua của những loại trái cây “. [ 10 ] Trong thực liệu Trung Quốc, măng cụt được coi là ” có tính mát “, là đối trọng tốt với sầu riêng ” có tính nhiệt “. [ 10 ] Cũng có thần thoại cổ xưa về việc Nữ hoàng Victoria tặng thưởng 100 bảng Anh cho bất kể ai hoàn toàn có thể mang trái cây tươi cho bà. [ 4 ] [ 11 ] Mặc dù truyền thuyết thần thoại này hoàn toàn có thể được bắt nguồn từ một ấn phẩm năm 1930 của nhà thám hiểm trái cây David Fairchild, [ 1 ] nó không được chứng tỏ bởi bất kỳ tài liệu lịch sử dân tộc đã biết nào. [ 11 ]Nhà báo và người sành ăn R. W. Apple Jr. đã từng nói về loại trái cây này như sau : ” Đối với tôi, không có loại trái cây nào khác lại mê hoặc đến say đắm như thể măng cụt … Tôi thà ăn một quả hơn là một chiếc bánh su kem nóng giãy dành cho một cậu bé Ohio to lớn. ” [ 12 ] Kể từ năm 2006, những đơn đặt hàng măng cụt trồng ở Puerto Rico với số lượng nhỏ đã được bán cho những shop thực phẩm đặc sản nổi tiếng của Mỹ và những nhà hàng quán ăn dành cho người sành ăn ship hàng những phần thịt như một món tráng miệng ngon. [ 1 ] [ 4 ]Ngày nay, măng cụt xuất hiện khắp Khu vực Đông Nam Á, Ấn Độ, Myanma cũng như ở Sri Lanka, Philippines. Ở Nước Ta, măng cụt được những nhà truyến giáo đạo Kitô di thực vào miền Nam Nước Ta rồi trồng nhiều ở những tỉnh Tây Ninh, Gia Định, Thủ Dầu Một của Nước Ta. Ở đây, do khí hậu cũng nóng ấm nên cây dễ mọc. Cây không tiến được lên miền Bắc lạnh hơn, xa nhất chỉ đến Huế .

Nhân giống, trồng trọt và thu hoạch[sửa|sửa mã nguồn]

Măng cụt thường được nhân giống bằng cách ươm mầm từ hạt. [ 2 ] [ 13 ] Nhân giống sinh dưỡng khó hơn, ươm mầm từ hạt thì cây con trưởng thành hơn và ra quả sớm hơn cây nhân giống sinh dưỡng. [ 2 ] [ 13 ]Hạt măng cụt là hạt phản loạn mà không phải là một hạt giống thực sự theo định nghĩa đúng chuẩn. Nó được miêu tả là một phôi vô tính có noãn. [ 2 ] [ 11 ] [ 13 ] Vì sự hình thành hạt không tương quan đến thụ tinh hữu tính, nên cây con về mặt di truyền với cây mẹ. [ 2 ] [ 13 ] Nếu để khô, hạt sẽ chết nhanh gọn nhưng nếu ngâm nước, hạt mất từ 14 đến 21 ngày để nảy mầm. Khi đó, cây con hoàn toàn có thể được trồng trong vườn ươm khoảng chừng 2 năm khi trồng trong chậu nhỏ. [ 13 ]Khi cây cao khoảng chừng 25 – 30 cm ( 10 – 12 in ), chúng được cấy ra vườn và cách nhau 20 – 40 m ( 66 – 131 ft ). [ 2 ] [ 13 ] Sau khi trồng, vườn được phủ đất để trấn áp cỏ dại. [ 2 ] [ 14 ] Việc cấy chuyển diễn ra vào mùa mưa vì cây non có năng lực bị ảnh hưởng tác động xấu do hạn hán. [ 2 ] [ 13 ] Vì cây non cần bóng râm nên cần [ 2 ] [ 14 ] trồng xen với chuối, chuối lá, chôm chôm, sầu riêng hoặc dừa. [ 2 ] [ 13 ] Lá dừa hầu hết được sử dụng ở những nơi có mùa khô lê dài vì cọ cũng tạo bóng mát cho cây măng cụt trưởng thành. [ 2 ] [ 13 ] Một ưu điểm khác của việc trồng xen khi trồng măng cụt là hạn chế được cỏ dại. [ 2 ] [ 14 ]Sự tăng trưởng của cây sẽ bị chậm lại nếu nhiệt độ dưới 20 °C ( 68 °F ). Khoảng nhiệt độ lý tưởng để sinh trưởng và ra quả là 25 – 35 °C ( 77 – 95 °F ) [ 15 ] với nhiệt độ tương đối trên 80 %. [ 14 ] Nhiệt độ tối đa là 38 – 40 °C ( 100 – 104 °F ), cả lá và quả đều dễ bị cháy xém và cháy nắng, [ 14 ] [ 15 ] trong khi nhiệt độ tối thiểu là 3 – 5 °C ( 37 – 41 °F ). [ 15 ] Cây non ưa bóng râm cao và cây trưởng thành chịu bóng. [ 15 ]Cây măng cụt có bộ rễ yếu, ưa đất sâu, thoát nước tốt, nhiệt độ cao, thường mọc ở ven sông. [ 14 ] Cây măng cụt không thích nghi với đất đá vôi, đất cát pha, phù sa hoặc đất cát pha có hàm lượng chất hữu cơ thấp. [ 15 ] [ 16 ] Cây măng cụt cần lượng mưa phân bổ tốt trong năm ( < 40 mm / tháng ) và mùa khô 3 – 5 tuần. [ 15 ]Cây măng cụt nhạy cảm với nguồn nước và lượng phân bón nguồn vào tăng theo tuổi cây bất kể trồng vùng nào. [ 2 ] [ 14 ] Quá trình trưởng thành của trái măng cụt mất 5 – 6 tháng, thu hoạch khi vỏ trái có màu tím. [ 2 ] [ 11 ] Trong nhân giống măng cụt, việc chọn gốc ghép và thực thi ghép là những yếu tố quan trọng để khắc phục những hạn chế so với sản xuất, thu hoạch hoặc tính thời vụ. [ 2 ] Hầu hết những nguồn gen để nhân giống đều nằm trong những tap hợp chất mầm nguyên sinh ở một số ít loài hoang dã được trồng ở Malaysia và Philippines. [ 2 ] [ 13 ] Phương pháp bảo tồn được lựa chọn vì việc bảo quản hạt trong điều kiện kèm theo nhiệt độ thấp và khô không thành công xuất sắc. [ 2 ]Do thời hạn dài cho đến khi cây ra quả và chu kỳ luân hồi nhân giống lê dài nên việc nhân giống măng cụt không mê hoặc để cấy ghép hoặc điều tra và nghiên cứu. [ 2 ] [ 17 ] Các tiềm năng nhân giống hoàn toàn có thể nâng cao sản lượng măng cụt gồm có : [ 17 ]

• Khả năng chịu hạn, đặc biệt nhạy cảm với hạn trong 5 năm đầu sau khi nảy mầm
• Kiến trúc cây để tạo ra một cây có tán đều đặn và hình kim tự tháp
• Chất lượng trái cây bao gồm i) khắc phục các thành phần có vị đắng do thay đổi trong cùi, lớp vỏ ngoài hoặc lớp áo hạt và ii) nứt vỏ do hút quá nhiều nước
• Gốc ghép để cải thiện khả năng thích ứng với hạn hán và phát triển mạnh mẽ trong những năm đầu sinh trưởng

Cây măng cụt hoàn toàn có thể cho trái tối thiểu là 6 năm nhưng hoàn toàn có thể cần 12 năm hoặc hơn, tùy thuộc vào khí hậu và giải pháp canh tác. [ 2 ] Năng suất măng cụt hoàn toàn có thể biến hóa, nhờ vào vào khí hậu và tuổi cây. [ 2 ] [ 11 ] Nếu cây non lần tiên phong hoàn toàn có thể cho 200 – 300 quả, trong khi khi trưởng thành, trung bình 500 quả mỗi mùa. [ 2 ] Ở độ tuổi 30 đến 45 khi trưởng thành, mỗi cây hoàn toàn có thể cho đến 3.000 quả. Có những cây 100 năm tuổi vẫn còn cho quả. [ 2 ]

Sản xuất theo khu vực[sửa|sửa mã nguồn]

Sản lượng măng cụt hầu hết Open ở Khu vực Đông Nam Á, hầu hết ở xứ sở của những nụ cười thân thiện là nước có diện tích quy hoạnh trồng nhiều nhất, ước tính khoảng chừng 4.000 ha năm 1965 [ 2 ] và 11 Nghìn ha năm 2000 với tổng sản lượng 46.000 tấn. [ 13 ] Indonesia, Malaysia và Philippines là những nhà phân phối lớn khác của châu Á. [ 13 ] Sản xuất măng cụt ở Puerto Rico đang thành công xuất sắc [ 1 ] [ 4 ] [ 11 ] nhưng mặc kệ nhiều thập kỷ nỗ lực, không có sản lượng lớn nào được sản xuất ở Quần đảo Caribe, Nam Mỹ, Florida, California, Hawaii hoặc bất kể lục địa nào ngoài Châu Á Thái Bình Dương. [ 2 ]

Bệnh và sâu bệnh[sửa|sửa mã nguồn]

Các bệnh và sâu bệnh thường gặp[sửa|sửa mã nguồn]

Các mầm bệnh tiến công cây măng cụt thường gặp ở những cây nhiệt đới gió mùa khác. Các loại bệnh hoàn toàn có thể được chia thành những bệnh từ lá, quả, thân và những bệnh truyền qua đất. [ 18 ]

Bệnh cháy lá do Pestalotiopsis (Pestalotiopsis flagisettula (chỉ được xác định ở Thái Lan)) là một trong những bệnh lây nhiễm đặc biệt là trên lá non.[18] Hơn nữa, mầm bệnh còn làm thối trái trước và sau khi thu hoạch.[18] Bệnh thối thân và chết đi kèm theo là do mầm bệnh gây ra.[18] Một số triệu chứng của bệnh thối thân là tách cành, chảy mủ và phồng rộp vỏ cây.[18] Các khu vực chính mà bệnh được quan sát thấy là Thái Lan, Malaysia và Bắc Queensland.[18]

Một loại bệnh phổ biến khác là bệnh cháy chỉ hoặc bệnh cháy lá chỉ trắng (Marasmiellus scandens) trong khi tên này xuất phát từ sợi nấm giống như sợi chỉ.[18] Lá, cành và cành cũng có thể bị tổn thương do bệnh.[18] Bào tử phát tán nhờ sự trợ giúp của gió, hạt mưa và côn trùng và phát triển mạnh trong điều kiện râm, ẩm ướt.[18]

Một loại bệnh quan trọng sau thu hoạch ảnh hưởng đến măng cụt đặc biệt là ở Thái Lan được gọi là bệnh thối trái do nấm Candidia (Ganoderma theobromae). Chúng là mầm bệnh thứ cấp, xâm nhập vào cây ký chủ qua vết thương.

Phellinus noxius sống trên rễ và thân cây gây ra bệnh nâu rễ, tên gọi bắt nguồn từ sự xuất hiện của các hạt đất liên kết sợi nấm. [18] Sự phân bố của nấm xảy ra khi tiếp xúc với gỗ bị nhiễm bệnh hoặc sợi nấm dạng rễ dày trên gốc cây.[18]

Có một số loài gây hại ăn lá và trái măng cụt bao gồm sâu ăn lá (Stictoptera sp.), sâu ăn lá theo đường (Phyllocnictis citrella) và sâu đục quả (Curculio sp.).[13] Đặc biệt trong vườn ươm, giai đoạn ấu trùng của sâu ăn lá có thể gây hại trên lá non nhưng có thể quản lý được bằng các chất phòng trừ sinh học.[13] Giai đoạn sâu non của sâu đục quả (Curculio sp.) Ăn các bộ phận khác nhau của quả trước khi chín.[13]

Các giải pháp trấn áp dịch bệnh và sâu bệnh[sửa|sửa mã nguồn]

Các phương án quản lý khác nhau có thể được áp dụng để kiểm soát bệnh trên cây măng cụt.[13][18]

• Biện pháp ức chế cháy nắng để giảm thiểu bệnh cháy lá, thối thân.
• Giảm vết thương do côn trùng và thiệt hại do bão để giảm thiểu tỷ lệ bệnh tật.
• Thay đổi vi khí hậu do khoảng cách cây và tỉa cành.
• Hóa chất bôi vào cổ rễ và gốc cây để phòng trừ bệnh hại rễ.
• Thuốc diệt nấm để kiểm soát nấm bệnh.
• Thiên địch hoặc thuốc trừ sâu để kiểm soát côn trùng.

Cây và quả[sửa|sửa mã nguồn]

Cây măng cụtLà cây nhiệt đới gió mùa, măng cụt phải được trồng trong điều kiện kèm theo ấm cúng đồng điệu vì tiếp xúc với nhiệt độ dưới 0 °C ( 32 °F ) trong thời hạn dài thường sẽ làm chết cây trưởng thành. Chúng được biết là có năng lực hồi sinh sau những đợt lạnh ngắn khá tốt, thường chỉ bị tổn thương ở những con non. Các nhà làm vườn có kinh nghiệm tay nghề đã trồng loài này ngoài trời và làm chúng ra quả ở cực nam Florida. [ 4 ]Trái măng cụt non, không cần thụ tinh để hình thành ( xem phần tiếp hợp vô tính ). Ban đầu, quả có màu xanh lục nhạt hoặc gần như trắng trong bóng râm của tán. Khi quả lớn lên trong vòng hai đến ba tháng tiếp theo, sắc tố bên ngoài chuyển dần sang màu xanh đậm hơn. Trong tiến trình này, quả tăng size cho đến khi đường kính ngoài của nó khoảng chừng 6 – 8 cm ( 2,4 – 3,1 in ), vẫn cứng cho đến tiến trình sau cuối, chín bất ngờ đột ngột .Hóa học dưới mặt phẳng của vỏ măng cụt gồm có một loạt những polyphenol với những xanthone và tannin, bảo vệ độ se lại, ngăn ngừa sự xâm nhập của côn trùng nhỏ, nấm, vi rút thực vật, vi trùng và động vật hoang dã ăn thịt khi trái chưa trưởng thành. Sự biến hóa sắc tố và sự mềm đi của hạt là quy trình chín tự nhiên cho thấy quả hoàn toàn có thể ăn được và hạt đã tăng trưởng xong. [ 19 ]Một khi trái măng cụt đang tăng trưởng ngừng nở ra, quy trình tổng hợp chất diệp lục sẽ chậm lại khi quá trình màu tiếp theo mở màn. Ban đầu có vệt đỏ, sắc tố ngoài chuyển từ xanh sang đỏ sang tím sẫm báo hiệu quy trình tiến độ chín sau cuối. Toàn bộ quy trình này diễn ra trong khoảng chừng thời hạn mười ngày khi chất lượng ăn được của trái cây đạt đến đỉnh điểm. Qua những ngày sau khi hái khỏi cây, lớp vỏ cứng lại ở một mức độ tùy thuộc vào việc giải quyết và xử lý sau thu hoạch và điều kiện kèm theo dữ gìn và bảo vệ xung quanh, đặc biệt quan trọng là mức độ ẩm tương đối. Nếu nhiệt độ môi trường tự nhiên xung quanh cao, sự đông cứng của vỏ quả hoàn toàn có thể mất một tuần hoặc lâu hơn khi chất lượng thịt đạt đỉnh. Tuy nhiên, sau vài ngày dữ gìn và bảo vệ, đặc biệt quan trọng nếu không được làm lạnh, phần thịt bên trong quả hoàn toàn có thể bị hư hỏng mà không có bất kể tín hiệu bên ngoài rõ ràng nào. Do đó, việc sử dụng độ cứng của vỏ làm chỉ báo độ tươi trong hai tuần tiên phong sau khi thu hoạch là không đáng đáng tin cậy vì vỏ không bật mý đúng mực thực trạng bên trong của thịt. Nếu vỏ quả mềm và có hiệu suất như khi chín và tươi từ cây thì quả thường tốt. [ 11 ]Phần thịt ăn được của quả măng cụt có hình dạng và kích cỡ tương tự như như quả quýt đường kính 4 – 6 cm ( 1,6 – 2,4 in ) và có màu trắng. [ 11 ] Số lượng những múi quả tương ứng đúng mực với số lượng thùy nhụy trên mô phân sinh ngoài ; [ 2 ] [ 11 ] do đó, số lượng những múi thịt nhiều hơn cũng tương ứng với ít hạt nhất. [ 2 ] Vòng tròn của những múi hình nêm chứa 4 – 8, hiếm khi có 9 múi, [ 11 ] những múi lớn hơn chứa hạt tiếp hợp vô tính không ngon trừ khi rang. [ 2 ] Là một loại trái cây không chín kiểu hô hấp bộc phát, một quả măng cụt sau khi hái sẽ không chín thêm, vì thế phải được tiêu thụ ngay sau khi thu hoạch. [ 1 ] [ 11 ]Thường được miêu tả như một món ngon tinh xảo, [ 1 ] thịt có mùi thơm đặc biệt quan trọng nhẹ, về mặt định lượng có khoảng chừng 1/400 thành phần hóa học của trái thơm, lý giải cho sự dịu nhẹ tương đối của nó. [ 20 ] Các thành phần dễ bay hơi chính có hương caramel, cỏ và bơ như một phần của hương thơm măng cụt là hexyl axetat, hexenol và α – copaene .

• 

  Quả măng cụt (Garcinia mangostana)

• Quả măng cụt đã bổ
• Măng cụt vỏ tím

Thành phần hóa học[sửa|sửa mã nguồn]

Áo hạt măng cụt không thấy được khảo cứu. Phần lớn những công tác làm việc đều hướng về vỏ quả. Thành phần chính đã được xác lập là một loạt xanthon mà những chất chính là mangostin, a-mangostin, b-mangostin, g-mangostin, những isomangostin, normangostin, bên cạnh trioxyxanthon, pyranoxanthon, dihydroxy methyl butenyl xanthon, trihydroxy methyl butenyl xanthon, pyrano xanthenon. Các garcinon A, B, C, D, E, mangostinon, garcimangoson A, B, C, gartanin, egonol, epicatechin, procyanidin từ măng cụt nguồn gốc Nước Ta, benzophenon glucosid tuy số lượng ít cũng đã được tìm ra. Cũng có một vài bản báo cáo giải trình trình diễn thành phần hóa học của lá măng cụt. Bên cạnh protein ( 7,8 % ), tanin ( 11,2 % ), đã được xác lập là những trihydroxy methoxy methyl butenyl xanthon, ethyl methyl maleimid glucopyranosid, cùng những triterpenoid như cycloartenol, friedlin, b-sitosterol, betulin, mangiferadiol, mangiferolic acid, cyclolanostendiol, hydroxy cyclolanostenon. Từ ruột thân cây, tetrahydroxy xanthon và dẫn xuất O-glucosid của nó cùng pentahydroxy xanthon, maclurin, cũng đã được tìm ra. Còn tử y ( ? ) thì tiềm ẩn mangostin, những calaba xanthon, dihydroxy và trihydroxy dimethyl allyl xanthon .Các hợp chất polysaccharide và xanthone được tìm thấy trong quả, lá và lõi gỗ của măng cụt. [ 21 ] Trái cây chín trọn vẹn chứa xanthone, garthanin, 8 – disoxygartanin và normangostin. [ 2 ]

Hàm lượng dinh dưỡng[sửa|sửa mã nguồn]

Phần thịt là phần màu trắng của quả có chứa mùi vị nhẹ nhàng nên người ta rất thích ăn nó. [ 4 ] [ 11 ] Tuy nhiên, khi được nghiên cứu và phân tích đơn cử về hàm lượng những chất dinh dưỡng thiết yếu, măng cụt khá nghèo dinh dưỡng vì toàn bộ những chất dinh dưỡng được nghiên cứu và phân tích có tỷ suất thấp theo Khẩu phần ẩm thực ăn uống tìm hiểu thêm ( xem bảng so với xi-rô trái cây đóng hộp, Cơ sở tài liệu dinh dưỡng của USDA ; quan tâm rằng giá trị dinh dưỡng so với trái cây tươi hoàn toàn có thể khác nhưng chưa được xuất bản bởi một nguồn uy tín ). [ 11 ] [ 22 ]

Y học truyền thống[sửa|sửa mã nguồn]

Các bộ phận khác nhau đã được sử dụng trong y học truyền thống từ lâu, hầu hết là ở Khu vực Đông Nam Á ; nó hoàn toàn có thể đã được sử dụng để điều trị nhiễm trùng da, vết thương, kiết lỵ, nhiễm trùng đường tiết niệu và những bệnh về đường tiêu hóa, [ 2 ] [ 21 ] mặc dầu không có dẫn chứng lâm sàng chất lượng cao cho bất kể tính năng nào trong số này .Trái cây sấy khô được chuyển đến Nước Singapore để chế biến làm thuốc chữa những bệnh như kiết lỵ, bệnh da liễu và những bệnh nhỏ khác ở một số ít vương quốc trên khắp châu Á. [ 2 ] Không có dẫn chứng đáng an toàn và đáng tin cậy nào cho thấy nước ép măng cụt, nước ép, vỏ hoặc chất chiết xuất từ măng cụt có tính năng điều trị bệnh cho người. [ 23 ] [ 24 ]

Tác dụng dược lý[sửa|sửa mã nguồn]

Theo Đông y, vỏ quả măng cụt có vị chua chát, tính bình, đi vào hai kinh phế và đại tràng, có công suất thu liễn, sáp trường, chi huyết, dùng trị tiêu chảy, ngộ độc chất ăn, khi bệnh thuyên giảm thì thôi, dùng lâu sinh táo bón. Cách thức dùng tương đối dễ : bỏ vỏ quả măng cụt khô ( 60 g ) vào nước ( 1.200 ml ), hoàn toàn có thể thêm hạt mùi ( 5 g ), hạt thìa lìa ( 5 g ), rồi đun sôi, sắc kỹ cho cạn chừng 50%, uống mỗi ngày 2 lần, mỗi lần 120 ml. Nếu là người lớn, đau bụng, hoàn toàn có thể thêm thuốc phiện .Những công tác làm việc khảo cứu mới cho biết những đặc thù của vỏ trái : nhờ chất epicatechin, nó chống oxi hoá ; nhờ những flavonoid, nó ức chế hoạt động giải trí sản xuất acid của trùng Streptococcus mutans GS-5. Bên phân garcinon E thì có đặc thù ô nhiễm cho những tế bào gan, phổi, dạ dày .

Trong số các xanthon, hoạt chất được khảo cứu sâu rộng nhất là những mangostin. Chúng có tác dụng mạnh lên các vi khuẩn Staphylococcus aureus ở nồng độ 7,8 µg/ml, lên các nấm Fusarium oxysporum vasinfectum, Alternaria tenuis, Dreschlera oryzae, Trichophyton mentagrophytes, Microsporum gypseum, Epidermophyton floccosum ở nồng độ 1 µg/ml, Mycobacterium tuberculosis ở nồng độ 6,25 µg/mL. Đem thử trên heo và chuột, nó có khả năng ức chế hệ thống phân vệ tế bào bám dính miễn dịch. Đặc biệt a-mangostin ức chế Bacillus subtilis ở nồng độ 3,13 µg/ml, Staphylococcus aureus NIHJ 209p chịu đựng methicillin ở nồng độ 1,57 µg/ml, tác dụng tăng cường nếu cho thêm vào vannomycin. g-mangostin thì chống sự oxy hóa lipid, ức chế sự sản xuất nitrit từ lipopolysaccharid do các tế bào đại thực gây ra. Cả hai a- và g-mangostin đều có tính chất chống dị ứng; thuốc viên rất hiệu nghiệm trên các bệnh nhân bị chứng sổ mũi mùa. Cả hai ức chế sự co của động mạch chủ trên ngực thỏ đã bị histamin và serotonin tác động. Nói chung, cả hai đều là những chất đối kháng thiên nhiên tác dụng của histamin, tức là những tác nhân điều trị đác lực những bệnh biến dị ứng. Hai chất nấy, chiết xuất từ măng cụt nguồn gốc Việt Nam, lại có khả năng khử gốc, kháng oxy hóa. Một phần chiết măng cụt gồm có mangostin và g-mangostin ức chế HIV-1 protease (IC50=5,12 và 4,81µM).

Đứng về mặt ứng dụng, măng cụt được dùng trong thuốc tẩy, thuốc đánh răng, mỹ phẩm có đặc thù kháng vi sinh vật. Một chất xanthon trộn lẫn với gartanin hay ergonol ức chế Helicobacter pylori đã được dùng để chữa ung thư, loét hay viêm dạ dày. a-mangostin có công hiệu trên Helicobacter pylori ở nồng độ 1,56 µg / ml ( 38 ). a – và g-mangostin ức chế glucosyl transferase phát xuất từ trùng sâu răng Streptococcus sobrinus và collagenase do vi trùng viêm lợi Porphyromonas gingivalis gây chảy mũi nên được dùng trong thuốc đánh răng, có năng lực ngừa chặn sâu răng và mảng răng. Mangosten được trộn với nhiều hóa chất khác như cetyl alcool, cetyl phosphat, dimethicon, eicosen, disodium, magnesium stearat, dipropylen glycol, triethanolamin, … để làm một loại thuốc bảo vệ chống ánh nắng mặt trời. Nhờ đặc thù ức chế hoạt động giải trí phosphodiesterase, ở nồng độ 50 µg / ml trong một dung dịch 5 % dimethyl sulfoxyd, nó được dùng để làm thuốc kích thích tiêu mỡ. Sau cùng, cũng nên biết để trái măng cụt tránh bị rám nâu khi tích trữ trong tủ lạnh, nó cần phải được lắc lay một phút trong một dung dịch 0,25 % calcim chlorid + 0,5 % citric acid .

Thuốc nhuộm tự nhiên[sửa|sửa mã nguồn]

Vỏ măng cụt khô và sợi chỉ nhuộm với thuốc nhuộm măng cụtChiết xuất từ vỏ măng cụt được sử dụng ở Indonesia như một nguồn thuốc nhuộm tự nhiên để tạo màu dệt ; để có được màu nâu, nâu sẫm, tím đến đỏ, đặc biệt quan trọng được vận dụng trong vải dệt tenun ikat và batik truyền thống cuội nguồn. [ 25 ]

Công dụng khác[sửa|sửa mã nguồn]

Cành măng cụt đã được sử dụng làm que nhai ở Ghana và gỗ đã được sử dụng để làm giáo và đồ gỗ ở Thái Lan. Vỏ của quả măng cụt cũng được sử dụng để thuộc da ở Trung Quốc.

Măng cụt tươi chỉ được bán trên thị trường trong thời hạn ngắn từ sáu đến mười tuần do đặc thù theo mùa của nó. [ 5 ] [ 13 ] Nó hầu hết được trồng bởi những hộ nhỏ và bán tại những quầy trái cây ven đường. Nguồn cung không tiếp tục, thiếu vắng dẫn đến dịch chuyển giá thành trong suốt mùa vụ và qua những năm. [ 4 ] [ 26 ] Ngoài ra, không có mạng lưới hệ thống nhìn nhận hoặc phân loại chất lượng mẫu sản phẩm tiêu chuẩn nên làm cho việc giao thương mua bán quốc tế của loại trái cây này trở nên khó khăn vất vả. [ 13 ] Măng cụt vẫn còn hiếm ở những chợ phương Tây mặc dầu sự phổ cập của nó ngày càng tăng và thường được bán với giá cao. [ 5 ] [ 27 ]

Liên kết ngoài[sửa|sửa mã nguồn]

Source: https://helienthong.edu.vn
Category: Tiếng anh