Lý do khiến giới chức muốn áp lệnh tiêm vaccine

• Christine Ro
• BBC Future

5 tháng 12 2021Nguồn hình ảnh, Getty Images

Đối với Virginia Mason Franciscan Health, một trung tâm y tế ở bang Washington của Hoa Kỳ, ngày 18/10/2021 là ngày đã được tính toán.

Mười tuần trước đó, TT này công bố toàn bộ nhân viên cấp dưới ở đây sẽ phải tiêm ngừa Covid-19 trước hạn chót là ngày đó để bảo vệ cả những người thao tác tại TT và bệnh nhân của họ .Đó là một nhu yếu hoàn toàn có thể gây rủi ro đáng tiếc, nếu xét đến sự thiếu vắng nhân viên cấp dưới y tế và sự chống đối vaccine đang làm rung chuyển những nơi khác trong ngành y tế Hoa Kỳ .Nhưng khi ngày đó đến, 95 % nhân viên cấp dưới đã cung ứng nhu yếu – những người này hoặc là chích ngừa, hoặc là đã được được cho phép miễn tiêm vì có nguyên do thích hợp. ( Số 5 % còn lại, trong đó có cả những người mới chích mũi một, hiện đang nghỉ phép ) .Charleen Tachibana, nhà quản trị thao tác trọn đời tại Virginia Mason, tin rằng tỷ suất tiêm chủng cao này một phần là do ” chúng tôi có một lịch sử dân tộc lâu bền hơn về tiêm chủng bắt buộc … nó đã được gần như thông thường hóa ” .Nhìn lại thời hạn 2004, Virginia Mason lúc đó được cho là cơ sở y tế tiên phong nhu yếu tổng thể nhân viên cấp dưới phải được tiêm phòng cúm mỗi năm .Ban chỉ huy đã tổ chức triển khai đàm đạo nhóm và những hoạt động giải trí khác, gồm có đố vui và một bữa tiệc để khuyến khích tranh luận về nhu yếu này. Cách tiếp cận cà rốt và cây gậy tích hợp đã chứng tỏ là rất thành công xuất sắc, và tỷ suất tiêm ngừa cúm của nhân viên cấp dưới ở Virginia Mason đã tăng từ 54 % lên 98 % trong hai năm .Những bài học kinh nghiệm rút ra từ kinh nghiệm tay nghề đó đã giúp ích cho việc tiến hành nhu yếu bắt buộc chích ngừa virus corona. Một góc nhìn là bảo vệ nhân viên cấp dưới được chích càng thuận tiện càng tốt. Khía cạnh khác là tập trung chuyên sâu nhiều vào việc trao đổi về nhu yếu mới, gồm có những phiên cung ứng thông tin và tài liệu bằng nhiều ngôn từ .” Chúng tôi không coi nhẹ lệnh chích ngừa, ” Tachibana nói. ” Khi có dẫn chứng khoa học rõ ràng như vậy – khi vaccine đã được chứng tỏ là bảo đảm an toàn và có hiệu suất cao cao, hiệu suất cao cao – là chúng tôi tiến tới. “Như kinh nghiệm tay nghề của Virginia Mason cho thấy, bắt buộc chích ngừa là một công cụ lợi hại để bảo vệ sức khỏe thể chất hội đồng. Nhưng nó cũng hoàn toàn có thể bị phản đối mạnh .Theo một cách nào đó, thái độ so với việc bắt buộc chích ngừa Covid-19 lúc bấy giờ phản ánh khuynh hướng ở những thế kỷ trước, khiến cho tất cả chúng ta cần phải hiểu những bài học kinh nghiệm lịch sử dân tộc của tiêm chủng bắt buộc .

Tiền lệ tiêm vaccine bắt buộc

Vào Thế kỷ 17, những đại phu Trung Quốc phát hiện rằng khi 1 số ít chế phẩm bệnh đậu mùa được thổi vào mũi thì người hít hoàn toàn có thể bị bệnh nhẹ hơn so với nhiễm bệnh tự nhiên, sau đó là miễn dịch .Cuối cùng, kỹ thuật này lan sang châu Âu và châu Mỹ, nơi người ta thường bôi vật tư lây nhiễm vào vết đâm trên da .Khi nó lan rộng trên toàn thế giới, ở đầu cuối một số ít chỉ huy đã ra lệnh bắt buộc so với hình thức tiêm chủng này. Ví dụ, trong Chiến tranh Cách mạng Mỹ vào năm 1777, Tướng George Washington nhu yếu toàn bộ binh lính phải được tiêm chủng đậu mùa .Việc tiêm như thế này đã nhường chỗ cho cách triển khai chủng ngừa phức tạp hơn, khi bác sĩ người Anh Edward Jenner làm ra vaccine đậu mùa vào năm 1796, dựa trên virus đậu mùa ở bò vốn nhẹ hơn .Việc tiêm chủng bắt buộc khởi đầu được vận dụng sau đó vài năm .Vào năm 1806, Elisa Bonaparte, người quản lý những chủ quyền lãnh thổ Lucca và Piombino thuộc nước Ý ngày này ( và là em gái của Napoleon ), bắt buộc trẻ sơ sinh và người lớn phải chích ngừa .Một cột mốc quan trọng khác xảy ra vào năm 1853, khi Đạo luật tiêm chủng bắt buộc nhu yếu trẻ sơ sinh ở Anh và xứ Wales phải được tiêm phòng đậu mùa .Mặc dù 1 số ít vaccine, như vaccine bại liệt, lúc đầu rất được công chúng tin cậy, nhưng đã phát sinh một khuynh hướng đáng chú ý quan tâm là công chúng quen với lệnh chích ngừa một loại vaccine nào đó theo thời hạn, rồi sau đó 1 số ít người thấy sợ hãi trước một loại vaccine mới .” Nước Mỹ đã có bắt buộc chích ngừa từ cuối thập niên 1970, ” Lee Hampton, bác sĩ nhi khoa và nhà dịch tễ học thuộc Gavi, tức Liên minh Vaccine cho biết .Ý buộc trẻ nhỏ phải được tiêm ngừa một loạt những mầm bệnh, ví dụ điển hình như viêm gan B, bạch hầu, ho gà, bại liệt, uốn ván, sởi, quai bị, rubella và varicella .Theo Hampton, ” bản thân việc chích ngừa bắt buộc … không thực sự gây ra bất kể yếu tố gì. Điều gây ra những đổi khác theo thời hạn trong những toàn cảnh đó là khi nội dung chích ngừa đổi khác. “Nguồn hình ảnh, Getty ImagesVí dụ, xu thế này đã có với những nhu yếu chích ngừa viêm gan B, bệnh than và tất yếu giờ đây là Covid-19 .Chích ngừa lúc bấy giờ là bắt buộc trong 1 số ít trường hợp để đi học ( ví dụ điển hình ngừa viêm gan B ở Slovenia ), để cấy ghép nội tạng ( một số ít nơi ở Anh bắt buộc phải chích ngừa để được ghép thận ) – và trong một trường hợp cực đoan ở Ý, để giành quyền nuôi con. Hình phạt cho việc không tuân thủ thường là giải pháp tái tạo hay phạt tiền .Việc bắt buộc chích ngừa đặc biệt quan trọng phổ cập ở những nước thu nhập cao, theo Hampton .Cũng có khuynh hướng kết nối lệnh chích ngừa với kiểu chính phủ, khi ” chính quyền sở tại càng độc đoán, càng có nhiều năng lực họ bắt buộc tiêm chủng “. Điều này hoàn toàn có thể không gây kinh ngạc, chính do chính quyền sở tại dạng này thuận tiện áp đặt những pháp luật mới, gồm có cả những lao lý vì quyền lợi công chúng ( trong trường hợp vaccine ) .Chẳng hạn, Gambia bắt buộc tiêm chủng cho trẻ nhỏ vào năm 2007, trong thời kỳ chuyên chế ( và sau khi mức độ bao trùm tiêm chủng giảm ) .Tuy nhiên, tiêm chủng bắt buộc cũng phổ cập ở những nước dân chủ trong những trường hợp khẩn cấp, ví dụ điển hình như trong đại dịch – bang Thành Phố New York của Mỹ đã trong thời điểm tạm thời áp đặt lệnh chích ngừa cúm bắt buộc so với nhân viên cấp dưới y tế trong đại dịch cúm heo hồi năm 2009 .

Di sản của ‘phản đối có ý thức’

Qua nhiều thế kỷ, đã Open sự phản đối về những thành phần được dùng để sản xuất vaccine .

Một số loại vaccine có một ít sản phẩm động vật, như dầu gan cá mập. Vaccine bại liệt trước đây đã sử dụng các tế bào từ thận khỉ. Những thành phần này đã dẫn đến sự chống đối từ những người ăn chay.

Vaccine đậu mùa thời kỳ đầu tương quan đến bạch huyết đậu bò, lấy từ mụn nước trên thân bê. Đối với một bộ phận của của trào lưu ăn chay và chống phẫu thuật động vật hoang dã lan rộng ở Anh vào thời Victoria, điều này thật ghê tởm .Những người chống vaccine này có nhiều nguyên do, theo Sylvia Valentine, hiện đang viết luận án tiến sỹ về đề tài này tại Đại học Dundee .Nguồn hình ảnh, Getty Images” Một số giáo phái không tuân thủ tin rằng khung hình con người không nên bị ô uế với vật liệu động vật hoang dã, ” Valentine lý giải. ” Phong trào chống phẫu thuật động vật hoang dã cũng có tương quan đến những người chống vaccine và nhiều người phản đối cũng ‘ chống ‘ rất nhiều thứ khác, gồm có cả sự can thiệp của nhà nước vào đời sống của họ. Những người chống phẫu thuật động vật hoang dã sẽ phản đối những giải pháp dùng để sản xuất bạch huyết bê, vốn thành thật mà nói khá ghê rợn và tương quan đến yếu tố chăm nom, bảo vệ động vật hoang dã. “Mô nhím cũng khiến 1 số ít người theo đạo Hồi lo ngại về việc những vaccine nào đó có phải là halal ( tức là tuân theo những điều kiêng kỵ theo luật Hồi giáo ) hay không – ví dụ, nếu họ sử dụng chất gelatine lấy từ lợn làm chất không thay đổi .Điều này đã gây khó khăn vất vả cho việc tiêm phòng sởi ở Indonesia hồi năm 2018 .Gần đây, những giáo sĩ Hồi giáo ở Indonesia công bố vaccine Covid-19 là gật đầu được và những nhà phân phối vaccine Covid-19 nói rằng loại sản phẩm của họ không có thành phần từ lợn .Một số quan chức Do Thái cũng chứng minh và khẳng định vaccine không phải dạng uống có chứa những thành phần có nguồn gốc từ lợn rằng là không có yếu tố gì .Một thành phần gây phản ứng khác là những dòng tế bào bào thai nhi từ những vụ phá thai hợp pháp nhiều thập kỷ trước. Những dòng tế bào này liên tục được sử dụng trong thử nghiệm 1 số ít vaccine và tăng trưởng những vaccine khác. Bất chấp điều này, Tòa thánh Vatican đã công bố vaccine ngừa virus corona ‘ đồng ý được về mặt đạo đức ‘ .Mặc dù có sự không tương đồng giữa những tôn giáo và những cá thể, nhất là ở những nơi tôn giáo phi tập trung chuyên sâu hóa cao – như Kitô giáo Phúc âm ở Mỹ – không tôn giáo chính thống nào cấm việc tiêm vaccine .Thật ra, xuyên suốt lịch sử vẻ vang, những chức sắc tôn giáo đã đóng vai trò quan trọng trong khuyến khích và thực thi tiêm chủng. Suy cho cùng, bảo vệ sức khỏe thể chất Fan Hâm mộ cũng là quyền lợi của họ .Cùng với những người phản đối vì nguyên do tôn giáo, những nhà hoạt động giải trí công đoàn có lịch sử dân tộc lâu nay chống vaccine .Dưới thời Victoria, 1 số ít công ty Anh áp đặt lệnh bắt tiêm vaccine đậu mùa – vốn đặc biệt quan trọng ảnh hưởng tác động tới dân lao động và đặc biệt quan trọng bị họ chống đối .Công đoàn là nơi chống đối vaccine có tổ chức triển khai quan trọng ( hồi năm 2004, những y tá thuộc công đoàn đã thử thách lệnh bắt tiêm vaccine cúm tại Trung tâm y tế Virginia Mason ) .Từ năm 1898, Anh đã được cho phép phản đối có ý thức so với tiêm chủng bắt buộc. Mãi đến năm 1907, mới mở màn thuận tiện cho miễn tiêm vaccine với 1 số ít trường hợp, và ở đầu cuối việc miễn trừ mở ra vận dụng cho một phần tư tổng thể những ca sinh .Tuy nhóm thiểu số chống vaccine thời nay rất lớn tiếng, nhưng ” trào lưu chống tiêm chủng thời Victoria to lớn hơn nhiều “, Nadja Durbach, nhà sử học tại Đại học Utah cho biết .” Nó cũng chính thống hơn so với trào lưu chống tiêm chủng ngày này. Có nhiều điều chưa biết về khoa học tiêm chủng và vì thiếu vệ sinh, nên việc tiêm chủng thời đó thuận tiện gây nhiễm trùng. “Nguồn hình ảnh, Getty ImagesVẫn có sự tương đương giữa trào lưu chống vaccine tân tiến và trong lịch sử vẻ vang .Thỉnh thoảng hình nộm chống vaccine thậm chí còn còn liên tục bị đốt ở 1 số ít nơi, ví dụ điển hình như ở Utah, Mỹ, hồi tháng 5 năm nay .Nhưng có một độc lạ, đó là bầu không khí đôi lúc giống tiệc tùng của những cuộc biểu tình dưới thời Victoria. Như Durbach đã viết, ” một cuộc biểu tình chống vaccine phổ cập thường có việc chở tù nhân phản đối tiêm chủng mới ra tù, thường vẫn còn mặc áo tù, diễu khắp nơi trên một chiếc xe đẩy được trang hoàng với ruy băng, biểu ngữ và có dàn kèn đồng tương hỗ ” .

Gây áp lực hay kích thích?

Tiêm chủng đậu mùa bắt buộc kết thúc ở Anh vào năm 1947, chuyển sang giữa khuynh hướng vững mạnh hơn, đó là tiêm chủng tùy chọn ( ví dụ điển hình như ngừa bạch hầu ) tích hợp với việc đưa trọng tâm vào hoạt động giải trí giáo dục và thuyết phục .Tuy nhiên, như hiện tất cả chúng ta đang tận mắt chứng kiến với Covid-19, và cũng như trước kia với đậu mùa, lệnh chích ngừa bắt buộc làm tăng số người đi chích. Ví dụ, khi Pháp bắt buộc chích ngừa 11 loại ở trẻ nhỏ để ngừa những bệnh có năng lực gây tử trận cho trẻ sinh sau năm 2018, số lượng trẻ được tiêm chủng rất đầy đủ tăng đáng kể so với những năm trước .Khi được lựa chọn cẩn trọng, thì điều rõ ràng không phải bàn cãi, đó là tiêm chủng bắt buộc hoàn toàn có thể cứu mạng người .Ví dụ, một điều tra và nghiên cứu cho thấy bệnh nhân ít có năng lực tử trận hơn rất nhiều ( tỷ suất tử trận khoảng chừng 13,6 % so với 22,4 % ) tại những bệnh viện nơi nhân viên cấp dưới y tế có tỷ suất tiêm phòng cúm cao hơn so với những nơi có tỷ suất thấp, mặc dầu bệnh nhân có năng lực nhiễm như nhau .Một nghiên cứu và điều tra khác của châu Âu phát hiện ra rằng ở những vương quốc tiêm chủng sởi bắt buộc và không có miễn trừ nếu không có những nguyên do y tế, tỷ suất mắc bệnh thấp hơn 86 % so với những vương quốc không bắt buộc .Tình trạng stress thông dụng hoàn toàn có thể xảy ra giữa việc bắt buộc tiêm chủng và tiêm chủng tự nguyện. Việc bắt buộc thì hoàn toàn có thể làm tăng sự thù địch, trong lúc để người dân tự nguyện tiêm hoàn toàn có thể sẽ làm tăng mức độ lây truyền .Một số chuyên viên y tế lo ngại về việc bắt buộc tiêm chủng vì những chủ trương này hoàn toàn có thể làm giảm niềm tin vào giới chức y tế trong dài hạn. Chẳng hạn như lệnh buộc chích ngừa đã dẫn đến những cuộc bạo loạn ở Brazil và hoàn toàn có thể đã góp thêm phần vào những trào lưu chống vaccine ồn ào trên khắp châu u .Tại Pháp, một trong những điểm trung tâm về chần chừ chích ngừa trên quốc tế, Bộ Y tế đã cố gắng nỗ lực giảm công dụng chia rẽ của lệnh bắt buộc chích ngừa bằng cách tích hợp chúng trong nỗ lực lớn hơn để thiết kế xây dựng lòng tin .Điều này đã dẫn đến việc cải tổ được tỷ suất tiêm vaccine, mặc dầu một lượng thiểu số đáng kể vẫn còn cảm thấy chần chừ trong việc chích ngừa – điều này cho thấy tầm quan trọng của việc liên tục quan sát thái độ và tăng cường mối quan hệ giữa cơ sở y tế và công chúng .

Lệnh bắt buộc chích ngừa nên là ‘điều nên được sử dụng hạn chế’, với mức độ thực thi tối thiểu có thể, theo Hampton. Các điều kiện để áp dụng nó bao gồm “sự hiện hữu của một căn bệnh đe dọa tính mạng, nhất là căn bệnh đe dọa tính mạng rất dễ lây lan, và sự can thiệp an toàn và hiệu quả để giảm lây truyền. Đó thường là một sự kết hợp khá tốt.”

” Có điểm tốt là những loại vaccine Covid-19 mà tất cả chúng ta có thì xét một cách cân đối là thực sự, thực sự bảo đảm an toàn, ” ông nói thêm. Ông vẫn sáng sủa rằng việc bắt buộc tiêm chủng liên tục là cách hữu dụng để bảo vệ dân cư, bất chấp sự phản đối .” Nếu vận dụng cẩn trọng và hài hòa và hợp lý, cái lợi từ lệnh buộc chích ngừa đó sẽ lớn hơn hại, ” ông nói .Liệu điều đó có đủ để thuyết phục những người thiếu tín nhiệm vẫn còn phải chờ xem .

Source: https://helienthong.edu.vn
Category: Tiếng anh