Lãi cơ bản trên cổ phiếu / Earning Per Share – EPS) là gì?

EPS là một chỉ số quan trọng trong quá trình phân tích, đánh giá một mã chứng khoán bên cạnh các chỉ số khác như P/E, ROE… Vậy chỉ số EPS là gì? Cùng Bstyle.vn tìm hiểu chỉ số EPS trong bài viết này nhé.

EPS là gì

Lãi cơ bản trên cổ phiếu (tiếng Anh: Earning Per Share – EPS) là phần lợi nhuận mà công ty phân bổ cho mỗi cổ phần đang được lưu thông trên thị trường. EPS được coi là một thước đo thể hiện khả năng tạo ra lợi nhuận của một công ty (hay một dự án đầu tư).

Cách tính EPS

EPS được tính bằng cách chia thu nhập ròng kiếm được trong một kỳ báo cáo giải trình nhất định ( thường là quý hoặc năm ) cho tổng số cổ phiếu đang lưu hành trong cùng kỳ .

Vì số cổ phiếu đang lưu hành có thể dao động, nên khi tính toán, việc sử dụng lượng cổ phiếu lưu hành bình quân trong kì sẽ đem lại kết quả chính xác hơn.

Công thức:

EPS = (Thu nhập ròng – cổ tức cổ phiếu ưu đãi) / Lượng cổ phiếu bình quân đang lưu thông.

Cổ phiếu khuyến mại được hưởng một số ít quyền hạn ưu tiên hơn cổ phiếu đại trà phổ thông. Do đó cổ tức của cổ phiếu khuyễn mãi thêm được trừ trước khi thống kê giám sát EPS .

Ví dụ: Một công ty có thu nhập ròng là 20 triệu USD, trong đó 2 triệu USD được dành để trả cho các cổ đông ưu đãi. Công ty đang có trung bình 11 triệu cổ phiếu đang lưu hành. EPS của công ty sẽ được tính như sau:

EPS = ( 20 triệu USD – 2 triệu USD ) / 11 triệu cổ phiếu = 1,63 $ / cổ phiếu .Trên trong thực tiễn, bạn không cần nhọc sức để thống kê giám sát chỉ số này, vì những website về kinh tế tài chính hoặc website của những công ty môi giới sàn chứng khoán đã giúp bạn làm điều đó .Cách tính EPSBạn hoàn toàn có thể thấy trong hình 1, chỉ số EPS của VNM là 5.89. Điều đó có nghĩa là cứ mỗi cổ phiếu VND đang được thanh toán giao dịch trên thị trường có giá 132.000 VNĐ sẽ mang về một khoản doanh thu là 5.890 đ .Ngoài chỉ số EPS cơ bản được nói đến ở trên, thì còn có một cách tính EPS khác đúng chuẩn hơn đó là EPS pha loãng .

EPS pha loãng là gì

Thu nhập pha loãng trên mỗi cổ phiếu ( tiếng Anh : Diluted EPS ) là thu nhập trên mỗi cổ phiếu của công ty được tính bằng cách sử dụng cổ phiếu bị pha loãng trọn vẹn .Các công ty nhiều lúc sẽ phát hành thêm trái phiếu quy đổi, cổ phiếu khuyến mại, cổ phiếu phát hành thêm, và những quyền mua mà sau này được quyền quy đổi thành cổ phiếu đại trà phổ thông trong tương lai khiến EPS của công ty đó sẽ biến hóa, do số lượng cổ phiếu đại trà phổ thông tăng lên nhưng lại không có thêm dòng tiền chảy vào .Nếu nhà đầu tư chỉ chăm sóc đến chỉ số EPS cơ bản mà bỏ lỡ những yếu tố trên để dự doán EPS cho tương lai hoàn toàn có thể dẫn đến sai lầm đáng tiếc .

Hình 1: Cổ phiếu VNM có EPS cơ bản = EPS pha loãng = 5.89. Lý do là do VNM không có phát hành trái phiếu, cổ phiếu ưu đãi,… có quyền chuyển đổi thành cổ phiếu phổ thông.

Vai trò của chỉ số EPS

Đối với doanh nghiệp

Như đã nói ở trên, EPS là diễn đạt tích lũy trên mỗi CP mà công ty tạo ra. Thể hiện lượng vốn thiết yếu để một công ty tạo ra thu nhập ròng .Nếu như những yếu tố khác cân đối, hai công ty hoàn toàn có thể có cùng tỉ lệ EPS nhưng công ty nào có ít CP hơn tức là công ty đó sử dụng vốn hiệu suất cao hơn .Nếu một công ty có thu nhập trên mỗi cổ phiếu cao, điều đó có nghĩa là công ty có nhiều tiền hơn để tái đầu tư hoặc phân phối cho những cổ đông dưới hình thức thanh toán giao dịch cổ tức .

Đối với nhà đầu tư

Số liệu thu nhập trên mỗi CP là một trong những biến số quan trọng nhất trong việc xác lập giá cổ phiếu. Nó cũng là một thành phần chính được sử dụng để tính tỉ lệ giá theo thu nhập ( P / E ), trong đó E trong P / E đề cập đến EPS .Khi EPS dương, công ty làm ăn có lãi, năng lực trả cổ tức cao và giá cổ phiếu cũng có xu thế tăng cao .trái lại, khi EPS mang giá trị âm thì tức là công ty đang làm ăn thua lỗ trong kỳ đó .Mặc dù EPS được sử dụng thoáng rộng như một cách để theo dõi hiệu suất của những công ty. Tuy nhiên, khi công ty không chia cổ tức mà giữ lại doanh thu để tái đầu tư khiến cho chỉ số EPS và giá cổ phiếu hoàn toàn có thể khó xác lập .Ngoài ra, những công ty hoàn toàn có thể tận dụng những kỹ thuật thống kê giám sát để đưa ra số lượng EPS mê hoặc nên những nhà đầu tư cũng cần hiểu rõ cách tính của từng công ty để bảo vệ “ chất lượng ” của tỉ lệ này .

Ví dụ: Công ty có thể mua lại cổ phiếu của chính họ, bằng cách làm giảm số lượng cổ phiếu đang lưu hành mà không thực sự tăng thu nhập ròng. Họ có thể làm chỉ số EPS tăng lên.

Do đó, nhà đầu tư không nên dựa vào một thước đo kinh tế tài chính duy nhất mà nên phối hợp với những nghiên cứu và phân tích kinh tế tài chính và những chỉ số khác .Để biết cổ phiếu nào tốt hoặc không, bạn cần tìm hiểu thêm những chỉ số khác bên dưới đây :

Chỉ số P/E

Chỉ số ROA

Chỉ số ROE

Chỉ số ROS