Đường chín đoạn – Wikipedia tiếng Việt

Đường chín đoạn (giản thể: 九段线; phồn thể: 九段線; tiếng Anh: Nine-dash line; Hán-Việt: Cửu đoạn tuyến), còn gọi là Đường lưỡi bò, Đường chữ U, Đường chín khúc là tên gọi dùng để chỉ khu lãnh hải tại Biển Đông mà Trung Hoa Dân Quốc và sau này là Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa (Trung Quốc) chủ trương và đơn phương tuyên bố chủ quyền. Nó xuất hiện lần đầu tiên vào tháng 2 năm 1948 dưới thời chính quyền Tưởng Giới Thạch, trong phụ lục “Bản đồ vị trí các đảo Nam Hải” của “Bản đồ khu vực hành chính Trung Hoa Dân Quốc”.

Vào ngày 12 tháng 7 năm 2016, trong vụ kiện chủ quyền của Philippines, Tòa án Trọng tài thường trực theo Phụ lục VII của Công ước Liên Hợp Quốc về Luật biển năm 1982 bác bỏ với lý do “không có căn cứ pháp lý cho việc Trung Quốc nêu quyền lịch sử với các tài nguyên nằm trong vùng biển trong Đường chín đoạn”.[1][2]

Thoạt tiên đây là “Đường mười một đoạn” và xuất hiện công khai lần đầu tiên vào tháng 2 năm 1948 trong phụ lục “Bản đồ vị trí các đảo Nam Hải” của “Bản đồ khu vực hành chính Trung Hoa Dân Quốc” do Cục Phương vực Bộ Nội chính Trung Hoa Dân Quốc phát hành.

Đường này xuất hiện do thời điểm đó Trung Hoa Dân Quốc không có khả năng đo lường các hòn đảo để xác định mọi địa hình tạo đường phân định cho khu vực hành chính xung quanh vì thế họ vẽ ra đường chạy qua điểm giữa các hòn đảo và vùng đất lân bang để chỉ ra rằng các đảo nằm bên trong đường vẽ ra là lãnh thổ Trung Hoa. Đường này chạy qua điểm trung tuyến giữa các điểm nhô ra nhất của các hòn đảo và địa hình của đất liền xung quanh. Không hề có các tọa độ địa lý cụ thể được nêu ra và những bản đồ mỗi thời in đường mười một đoạn này lại khác nhau.[3]

Cộng hòa Nhân dân Nước Trung Hoa sau khi xây dựng năm 1949 vẫn xác lập cương vực trên Biển Đông theo ” đường mười một đoạn ” của Trung Hoa Dân Quốc, đến năm 1953 thì bỏ hai đoạn trong vịnh Bắc Bộ, trở thành ” đường chín đoạn ” .Đường chín đoạn bao trọn bốn nhóm quần đảo, bãi ngầm lớn trên Biển Đông là quần đảo Hoàng Sa, quần đảo Trường Sa, quần đảo Đông Sa và bãi Macclesfield với khoảng chừng 75 % diện tích quy hoạnh mặt nước của Biển Đông, chỉ còn lại khoảng chừng 25 % cho toàn bộ những nước Philippines, Malaysia, Brunei, Indonesia và Nước Ta, tức mỗi nước được trung bình 5 %. [ 4 ]Trong suốt một thời hạn dài, mặc dầu cho xuất bản map có bộc lộ ” đường lưỡi bò ” như trên, nhưng cả nhà nước Trung Hoa Dân quốc lẫn nhà nước Cộng hòa Nhân dân Trung Quốc chưa khi nào đưa ra lời công bố hoặc lý giải chính thức gì về ” đường lưỡi bò ” đó. [ 5 ]Năm 1993, chính phủ nước nhà Đài Loan công bố Nam Hải Chính sách Cương lĩnh cho rằng Đường chín đoạn phân định ra vùng nước lịch sử dân tộc. Nhưng đến năm 2003 Tổng thống Đài Loan Trần Thủy Biển đã bác bỏ chủ trương này. [ 3 ]Công hàm Trung Quốc gửi lên Tổng thư ký Liên Hiệp Quốc, tháng 5 năm 2009 [ 6 ] đã làm tranh chấp stress thêm. Trong trang đầu, Trung Quốc công bố quyền tối cao so với ” những hòn đảo ở Biển Đông và những vùng biển lân cận “, tuy nhiên, ý nghĩa của 9 đoạn trên map ở trang thứ hai là không rõ ràng. Ngoài ra, map này chứa một số ít lỗi như sau : Tỉ lệ xích thì đúng nhưng thước tỉ lệ thì vẽ sai : 1 km được bộc lộ bằng 635 mét. Như vậy nếu dùng thước tỷ suất này vào việc đo 200 hải lý ( 370 km ) trên map, chỉ bằng 127 hải lý ( 235 km ) trên thực địa. Hơn nữa, vận dụng thước tỷ suất này trên những map của Mỹ thì hóa ra 1 km chỉ có 630 m. Đảo Lý Sơn được bộc lộ gần như vô hình dung trong khi những hòn đảo khác có kích cỡ tương tự như, ví dụ hòn đảo Cù Lao Chàm, được biểu lộ rất rõ. Đảo Tri Tôn thuộc quần đảo Hoàng Sa, chỉ nằm cách hòn đảo Lý Sơn 123 hải lý ( 227,8 km ). [ 7 ], lại không có trên map .
Bản đồ đường chín đoạn biểu lộ sai thước tỉ lệ .

Trong nửa đầu năm 2014, sau một thời gian kéo giàn khoan Hải Dương 981 vào vùng biển Việt Nam, ngày 25 tháng 6 năm 2014, báo chí Trung Quốc đã công bố bản đồ dọc có đường lưỡi bò nhưng lần này bổ sung thêm một đoạn thành Đường mười đoạn.[8]

Ngày 12 tháng 7 năm năm nay, Tòa Trọng tài theo Phụ lục VII của Công ước Liên Hiệp Quốc về Luật biển năm 1982 ở The Hague, Hà Lan công bố Philippines thắng kiện Trung Quốc về yếu tố Biển Đông và yêu sách đường lưỡi bò của Trung Quốc không có cơ sở pháp lý cũng như Trung Quốc không có ” quyền lịch sử dân tộc ” với những vùng biển ở Biển Đông. [ 9 ]

Tranh chấp nội vùng đường chín đoạn[sửa|sửa mã nguồn]

Các sự kiện nổi lên trong quan hệ Việt – Trung như cản trở hợp đồng của BP với Nước Ta tại khu vực bồn trũng Nam Côn Sơn ( năm 2007 ), cản trở hợp đồng của Exxon Mobil với Nước Ta ( năm 2008 ), [ 10 ] vụ tàu Trung Quốc bắn ngư dân Nước Ta năm 2007, [ 11 ] vụ stress giữa tàu thăm dò đại dương USNS Impeccable ( T-AGOS-23 ) của Mỹ với một số ít tàu Trung Quốc đầu năm 2009 [ 12 ] v.v… đều nằm trong ranh giới đường chín đoạn trên biển này .Trong năm 2012, bãi cạn Scarborough – một bãi đá nằm cách bờ biển Philippines tầm 124 hải lý và trọn vẹn thuộc vùng độc quyền kinh tế tài chính 200 hải lý của nước này – đã trở thành tiềm năng tranh chấp căng thẳng mệt mỏi và lê dài giữa Trung Quốc và Philippines. Bãi cạn Scarborough nằm trong vùng biển mà đường chín đoạn đã vẽ .Ngày 23 tháng 6 năm 2012, Tổng công ty Dầu khí Hải dương Trung Quốc ( CNOOC ) công bố mời thầu quốc tế với chín lô dầu khí. Các lô dầu khí này, chiếm diện tích quy hoạnh tới 160.129 km², thuộc nội vùng biển của đường chín đoạn nhưng nằm sâu trên thềm lục địa của Nước Ta ; chồng lấn lên những lô từ 128 đến 132 và từ 145 đến 156 mà Tập đoàn Dầu khí Quốc gia Nước Ta đã và đang triển khai những hoạt động giải trí dầu khí cùng đối tác chiến lược của mình. [ 13 ]Tháng 5 năm năm trước, Cộng hòa Nhân dân Trung Quốc đưa giàn khoan HD-981 vào khu vực Biển Đông gần hòn đảo Tri Tôn thuộc quần đảo Hoàng Sa, dẫn tới việc nhà nước Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Việt Nam ra công bố phản đối, đồng thời tàu thuyền của hai vương quốc đã có một số ít va chạm. [ 14 ] [ 15 ]
Tại forum bảo mật an ninh Đối thoại Shangri-La ở Nước Singapore năm năm trước, Phó Tham mưu trưởng quân đội Trung Quốc Vương Quán Trung ( Wang Guanzhong ) cho biết map với ” Đường lưỡi bò ” phản ánh 2 nghìn năm lịch sử vẻ vang Trung Quốc, và do đó nó có trước Công ước Liên Hiệp Quốc về Luật biển. Từ đó, ông Vương cho rằng khu vực này không tương thích để vận dụng Công ước Liên Hiệp Quốc về Luật biển trong khi công ước này sinh ra để vận dụng chung cho việc xử lý mọi tranh chấp mà không hề nêu ra ngoại lệ. [ 16 ]
Theo nghiên cứu và phân tích của Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ số 143 ra ngày 5 tháng 12 năm năm trước [ 17 ] thì đường chín đoạn của Hoa lục có nhiều yếu tố không hợp lệ theo công pháp quốc tế nên không có cơ sở pháp lý. Thứ nhất map công bố năm 1947 và map năm 2009 không ăn khớp với nhau vì bất nhất ở vị trí lằn ranh. Ví dụ là lằn ranh số 2 theo map dẫn năm 2009 nhích sát miền Trung Nước Ta thêm 45 hải lý so với map dẫn năm 1947. Vị trí lằn ranh trên những tấm map năm 1984 và 2013 cũng khác nhau, không đích xác là đâu là biên giới cả .

Thứ nhì, lằn ranh không lấy trung tuyến giữa hải đảo và đường cơ sở đất liền mà lại lấn vào vùng đất liền, trái với Công ước biển (tiếng Anh: Law of the Sea, LOS). Ví dụ như lằn ranh số một cách đảo Tri Tôn 84 hải lý nhưng chỉ cách Cù Lao Ré có 36 hải lý.

Chiếu theo công pháp quốc tế thì hải đảo là ụ đất phải nhô lên khỏi mặt biển khi thủy triều ở mực nước cao nhất. Nếu đạt đúng nghĩa là hòn đảo thì những địa thể này chỉ có lãnh hải 12 hải lý mà thôi ; trong khi đó vùng độc quyền kinh tế tài chính ( EEZ ) của vương quốc duyên hải bao trùm 200 hải lý. Những mỏm đá ngầm, rạn sinh vật biển, bãi cạn và hòn đảo tự tạo mà Hoa lục đòi chiếm hữu đều không đạt tiêu chuẩn hải đảo thì không có quyền thiết lập lãnh hải .

Cũng chiếu theo công pháp quốc tế, nếu thiết lập ranh giới quốc tế thì phải có đồng thuận song phương. Vì vùng Biển Đông còn ở trong tình trạng tranh chấp nên không đạt chuẩn mực biên giới quốc tế.

Còn về vùng biển lịch sử dân tộc thì tiêu chuẩn này thường vận dụng với những vịnh biển hay vụng nước sát bờ như trường hợp Bột Hải chứ không hề bao trùm một vùng biển khơi. Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ khi đem so sánh công bố ” đường chín đoạn ” của Hoa lục và công pháp quốc tế đã Tóm lại rằng những yên cầu chủ quyền lãnh thổ của Bắc Kinh trọn vẹn không hội đủ điều kiện kèm theo pháp lý quốc tế. [ 18 ]
Nước Ta công bố chủ quyền lãnh thổ với 2 quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa. Phía Nước Ta nói rằng họ ” có rất đầy đủ vật chứng lịch sử vẻ vang về chủ quyền lãnh thổ của vùng biển và 2 quần đảo này “. [ 1 ]

Quan điểm của Đảng Cộng sản Việt Nam về bảo vệ chủ quyền biển, đảo được thể hiện tập trung trong các nghị quyết, chỉ thị của Đảng, nhất là Nghị quyết 03/NQ-TƯ ngày 6-5-1993 của Bộ Chính trị (Khóa VII) về “Một số nhiệm vụ phát triển kinh tế biển trong những năm trước mắt”; Chỉ thị 20-CT/TƯ ngày 22- 9-1997 của Bộ Chính trị (Khóa VIII) về“Đẩy mạnh phát triển kinh tế biển theo hướng CNH, HĐH”; Nghị quyết Trung ương 4 (Khóa X) về “Chiến lược Biển Việt Nam đến năm 2020”, gồm những nội dung cơ bản sau:[cần dẫn nguồn]

– Biển, đảo là bộ phận lãnh thổ thiêng liêng của Tổ quốc, có vị trí đặc biệt quan trọng trong sự nghiệp xây dựng, phát triển và bảo vệ đất nước. Bảo vệ chủ quyền biển, đảo là nhiệm vụ trọng yếu của toàn Đảng, toàn dân, toàn quân.

– Phát huy sức mạnh tổng hợp của cả nước, của cả mạng lưới hệ thống chính trị, dưới sự chỉ huy của Đảng, sự quản trị, quản lý và điều hành thống nhất của Nhà nước, giữ vững độc lập, chủ quyền lãnh thổ, quyền chủ quyền lãnh thổ, quyền tài phán toàn vẹn vùng biển của Tổ quốc .- Kết hợp ngặt nghèo những hình thức, giải pháp ngoại giao, pháp lý, kinh tế tài chính, quốc phòng – bảo mật an ninh để quản trị, bảo vệ vùng biển của Tổ quốc .- Đẩy mạnh tăng trưởng kinh tế tài chính biển gắn liền với tăng cường quốc phòng – bảo mật an ninh trên biển ; tập trung chuyên sâu kiến thiết xây dựng thế trận quốc phòng toàn dân gắn với thế trận bảo mật an ninh nhân dân vững chãi trên biển, kiến thiết xây dựng lực lượng vũ trang nhân dân, trước hết là lực lượng thủy quân, công an biển, bộ đội biên phòng và dân quân, tự vệ biển đủ sức làm nòng cốt trong trách nhiệm quản trị, bảo vệ chủ quyền lãnh thổ biển vương quốc .- Kết hợp sức mạnh dân tộc bản địa với sức mạnh thời đại, tích hợp nguồn lực trong nước với nguồn lực từ bên ngoài, trải qua hợp tác, hội nhập kinh tế tài chính quốc tế ; trong đó, nguồn lực trong nước là tác nhân quyết định hành động, triển khai vừa hợp tác vừa đấu tranh, giữ vững môi trường tự nhiên tự do, không thay đổi trên những vùng biển, hòn đảo để tăng trưởng kinh tế tài chính biển và bảo vệ bảo mật an ninh, chủ quyền lãnh thổ vương quốc trên biển .- Đối với những tranh chấp trên Biển Đông, chủ trương đồng nhất của Nước Ta là những bên tôn trọng nguyên trạng, không sử dụng hoặc rình rập đe dọa sử dụng vũ lực, xử lý xích míc trải qua thương lượng tự do trên cơ sở tôn trọng độc lập, chủ quyền lãnh thổ, toàn vẹn chủ quyền lãnh thổ, tương thích với lao lý quốc tế, đặc biệt quan trọng là Công ước về Luật biển năm 1982 của Liên Hiệp Quốc, Tuyên bố về cách ứng xử của những bên ở Biển Đông ( DOC ), nhằm mục đích tìm kiếm một giải pháp cơ bản và lâu bền hơn, cung ứng quyền lợi chính đáng của những bên, tiến tới kiến thiết xây dựng Biển Đông thành vùng biển độc lập, hợp tác và tăng trưởng .

Các nước Khu vực Đông Nam Á[sửa|sửa mã nguồn]

Vấn đề công nhận[sửa|sửa mã nguồn]

Từ khi Trung Hoa Dân Quốc công bố ranh giới chín đoạn vào năm 1947 cho tới nay, Trung Hoa Dân Quốc và Cộng hòa Nhân dân Nước Trung Hoa cũng chưa khi nào chính thức nói ý nghĩa của ranh giới đó là gì : nó là ranh giới cho chủ quyền lãnh thổ so với những hòn đảo hay cho cả chủ quyền lãnh thổ so với những vùng nước. Nếu cho cả chủ quyền lãnh thổ so với những vùng nước thì với tư cách gì : nội thủy, lãnh hải, vùng độc quyền kinh tế tài chính, thềm lục địa, hay biển lịch sử vẻ vang, [ 10 ] dù Trung Quốc đã có nhiều hành vi thực tiễn bên trong ranh giới chín đoạn, thí dụ như : khảo sát vùng bãi ngầm James sát bờ biển Malaysia ( năm 1983 ), ký hợp đồng khảo sát vùng Tư Chính với Crestone ( năm 1992 ), pháp luật là tổng thể những map của Trung Quốc phải vẽ ranh giới chín đoạn ( năm 2006 ). [ 10 ]Sau vụ đụng độ giữa Hải quân Trung Quốc và Hải quân Nước Ta năm 1988, 1 số ít học giả Trung Quốc nói rằng ranh giới chín đoạn là ranh giới biển lịch sử dân tộc của Trung Quốc. [ 10 ] Tuy nhiên, dù Trung Quốc có đề cập tới chủ quyền lãnh thổ lịch sử dân tộc của họ ở Biển Nam Trung Hoa hay chủ quyền lãnh thổ của Trung Quốc so với Hoàng Sa, Trường Sa và những vùng biển lân cận, phát ngôn chính thức của Trung Quốc cũng chưa khi nào chính thức nói là khoanh vùng phạm vi của những vùng biển đó là ranh giới chín đoạn. Phản đối quan điểm của nhóm những học giả trên, nhóm thứ hai cho rằng yêu sách vùng nước lịch sử vẻ vang của Cộng hòa Trung Hoa khó hoàn toàn có thể biện minh được cho đặc thù tuỳ tiện, thiếu mạng lưới hệ thống tọa độ cũng như khái niệm vùng nước lịch sử dân tộc đã trở nên lỗi thời, không hề sử dụng để trợ giúp cho yêu sách của chính quyền sở tại Trung Quốc và Đài Loan .

Tại cuộc Hội thảo lần thứ nhất về vấn đề tranh chấp chủ quyền tại Biển Đông tổ chức tại Hà Nội tháng 3 năm 2009, báo cáo của ông Hoàng Việt thuộc Quỹ Nghiên cứu Biển Đông, đã phân tích các yêu sách của Trung Quốc về khu vực “đường lưỡi bò” theo luật quốc tế, khẳng định đường lưỡi bò vi phạm Công ước Liên Hợp Quốc về Luật biển 1982.

Chỉ một ngày sau khi Trung Quốc trình tấm map đường chín đoạn trên Biển Đông lên Tổng thư ký Liên Hiệp Quốc, ngày 7 tháng 5 năm 2009, Nước Ta, Malaysia và tiếp đó là Indonesia đã phản đối, bác bỏ. [ 19 ] [ 20 ]Ngày 5 tháng 4 năm 2011, Philippines gửi thư ngoại giao lên Liên Hiệp Quốc phản đối yêu sách đường chín đoạn của Trung Quốc ở Biển Đông, theo đó công bố chủ quyền lãnh thổ Biển Đông của Trung Quốc là ” không có địa thế căn cứ theo luật quốc tế “. [ 21 ] Bản thân Trung Quốc cũng không thống nhất với chính họ về việc này. [ 22 ]

Tại cuộc hội thảo mang tên Tranh chấp Biển Đông: chủ quyền quốc gia và quy tắc quốc tế do Viện Nghiên cứu Kinh tế Thiên Tắc và báo điện tử Sina.com/blog chủ trì, tổ chức chiều ngày 14 tháng 6 năm 2012 tại Viện nghiên cứu Kinh tế Thiên Tắc, học giả Trung Quốc Lý Lệnh Hoa, nhà nghiên cứu lâu năm về vấn đề vạch ranh giới biển quốc tế, thừa nhận rằng: Đường chín đoạn do tiền nhân của chúng ta vạch ra không có kinh độ, vĩ độ cụ thể, cũng chẳng có căn cứ pháp lý”.[23]

Phán quyết của Tòa án Trọng tài thường trực[sửa|sửa mã nguồn]

Ngày 12 tháng 7 năm 2016, tại Tòa Trọng tài Thường trực Quốc tế (PCA) ở The Hague, Hà Lan, trong vụ kiện chủ quyền của Philippines, tổ trọng tài gồm 5 người đã chính thức tuyên bố bác bỏ đường chín đoạn của Trung Quốc, yêu cầu rút lại chính sách này ngay lập tức. Thẩm phán tại The Hague phán quyết những điều sau:[cần dẫn nguồn]

Liên kết ngoài[sửa|sửa mã nguồn]

Source: https://helienthong.edu.vn
Category: Tiếng anh